Site Overlay

IX Polski Zjazd Filozoficzny, Gliwice-Wisła 2012

Zło w filozofii Hegla i zło filozofii Hegla

W moim wystąpieniu omówię podstawowe określenia i konteksty, za pomocą których Hegel charakteryzuje fenomen zła w świecie. U Hegla zło pojawia się m.in. jako negatywność („motor” rzeczywistości), w kontekście reinterpretacji grzechu pierworodnego, w nawiązaniu do charakterystyki Mefistofelesa, a także, jako wariant teodycei. Zło przejawia się jednocześnie pod postacią bytu osobowego – zwłaszcza w odniesieniu do wybitnych jednostek (na czym polega wina Sokratesa, czy Napoleona?), a nawet w formie moralności. Hegel poddaje również szczegółowej krytyce dobro w rozumieniu Kanta oraz jego absolutyzm moralny – polemika ta pozwala lepiej uchwycić Heglowskie rozumienie zła i dobra. Moje wystąpienie jest rozwinięciem powyższych wątków w celu bliższego uchwycenia fenomenu zła w heglizmie. Pragnę również odnieść się do polemiki dokonanej przez polskich myślicieli chrześcijańskich, którzy uważali heglizm za filozofię ucieleśniającą zło. F. Kozłowski, czy I. Hołowiński, uważali, że upowszechnienie się heglizmu nie będzie służyć dobru ludu polskiego. Dlaczego Polacy uznali filozofię Hegla za filozofię niebezpieczną i złą?